Tematy maturalne z języka polskiego 2014
LISTA TEMATÓW NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN Z JĘZYKA POLSKIEGO
W ZESPOLE SZKÓŁ ZAWODOWYCH nr 2
im. LEONA WYCZÓŁKOWSKIEGO
W RYKACH.
LITERATURA.
- Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
- Arkadia jako jeden ze sposobów przedstawiania rzeczywistości. Omów funkcjonowanie tego motywu w literaturze.
- ,,Mitologia’’ jako źródło tematów literackich. Rozwiń temat odwołując się do wybranych utworów.
- Przedstaw różne sposoby nawiązywania do epoki średniowiecza w prozie współczesnej (np. ,,Bolesław Chrobry” Gołubiewa, ,,Bramy raju’’ Andrzejewskiego, ,,Imię róży’’ Eco.
- Funkcjonowanie etosu rycerza średniowiecznego w literaturze późniejszych epok. Omów problem na wybranych przykładach.
- Małe formy poetyckie (epigramat, fraszka, bajka) w literaturze dawnej. Na wybranych przykładach omów ich strukturę i funkcje.
- Mistrzowie i uczniowie wśród twórców literatury. Przedstaw, ujawniające się w dziełach, związki między ich twórczością.
- Twórczość Jana Kochanowskiego w tradycji literackiej późniejszych epok. Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów.
- Duchy, zjawy, upiory w literaturze romantycznej. Omów funkcję tego motywu w wybranych przykładach.
- Wygnaniec, ciekawy świata podróżny, poszukiwacz sensu życia… Omów temat motywu wędrowca w wybranych utworach literackich.
- Motyw wędrówki w czasie i przestrzeni, jago dosłowny i przenośny sens. Omów problem w oparciu o wybrane utwory literackie.
- Tolerancja – modne dziś słowo czy wartość niezbędna od wieków w życiu człowieka? Omów motyw, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
- Rożne sposoby nawiązywania do epoko baroku w literaturze współczesnej. Przedstaw na wybranych przykładach.
- Pamiętnikarz jako autor, narrator i bohater swojego dzieła. Na wybranych przykładach przedstaw różne sposoby realizacji tych ról.
- List jako jeden ze sposobów przekazywania wiadomości. Omów funkcjonowanie tego motywu w literaturze.
- Trudny problem dziedzictwa sarmackiego w literaturze epok późniejszych. Przedstaw problem na wybranych przykładach.
- Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem na wybranych przykładach dzieł literatury dawnej lub współczesnej.
- Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza (np. J. Kochanowskiego, A. Mickiewicza, J. Słowackiego, A. Wata, F. Kafki, M. Bułhakowa)
- Kulinaria w literaturze. Omów funkcje tego motywu w wybranych utworach.
- Stół - świadek spotkań, uczestnik życia bohaterów literackich. Omów motyw wykorzystując teksty literackie różnych epok.
- Życie jako teatr. Różne ujęcia tego motywu w wybranych utworach literackich.
- O różnych sposobach kreacji świata przedstawionego w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Porównaj obrazy Warszawy ukazane w literaturze współczesnej (np. Hłasko, Tyrmand, Nowakowski, Konwicki).
- Proza kobieca, poezja kobieca – czy można wyróżnić takie kategorie literackie? Odpowiedz, analizując wybrane utwory napisane przez kobiety.
- Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów na wybranych przykładach.
- Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw sposoby kreowania priorytetów i ich funkcje.
- Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw na wybranych przykładach.
- Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Omów na wybranych przykładach.
- Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na wybranych przykładach.
- Literackie portrety ojców i synów. Na wybranych przykładach przedstaw funkcjonowanie tego motywu.
- Sposoby kierowania przestrzeni i czasu w twórczości Brunona Schulza, Przedstaw na wybranych przykładach.
- Odwzorowanie świata, prowokacja, eksperyment artystyczny. Refleksja na temat najnowszej literatury polskiej (np. O. Tokarczuk, A. Stasiuk, T. Tryzna, P, Huelle).
- Literatura faktu. Analiza i interpretacja tego zjawiska kulturowego XX wieku na wybranych przykładach.
- Rozwiń pojęcie literatury zaangażowanej na przykładzie twórczości wybranych pisarzy.
- Na wybranych przykładach przedstaw literackie ujęcie tematu władzy politycznej.
- Rozważ, czy polski dramat współczesny stworzył swój typ bohatera. Omów problem na wybranych przykładach.
- Dekalog bohaterów Gustawa Herlinga 0 Grudzińskiego. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
- Twój region w polskiej geografii życia literackiego i kulturalnego (zjawiska, grupy, postaci). Przywołaj wybrane przykłady i uzasadnij wybór.
- Bohaterowie narodowi i sposób ich kreacji w twórczości Mickiewicza, Słowackiego, Norwida. Rozwiń temat w oparciu o wybrane utwory.
- Różne koncepcje naprawy państwa. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w literaturze.
- Funkcjonowanie motywu domu w wybranych utworach literackich. Omów na przykładach.
- Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera literackiego. Omów na przykładach.
- Scharakteryzuj zagadnienie autobiografizmu jako tworzywa literackiego w prozie XX wieku/np. Borowski, Białoszewski, Grudziński, Gombrowicz.
- Biografia jaklo klucz do odczytania twórczości pisarza. Omów zagadnienie na wybranym przykładzie.
- Różne sposoby funkcjonowania tradycji tyrtejskiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
- Na przykładach pochodzących z różnych epok zaprezentuj sposoby rozumienia roli poety i literatury narodowej.
- Bohater-buntownik. Przedstaw sposób kreacji odwołując się do wybranych przykładów różnych epok.
- Nikt to każdy. Odnieś się do tego twierdzenia w oparciu o powieść T. Tryzny ,,Panna Nikt’’ i inne teksty literackie.
- Na wybranych przykładach z literatury XX wieku przedstaw, jak młodość determinuje życie bohatera.
- Różne funkcje motywu pracy w wybranych utworach pozytywizmu i Młodej Polski. Omów na przykładach.
- Jednostka a zborowość. Omów różne aspekty tej zależności, wykorzystując przeczytane lektury.
- Motyw samotności i bezdomności w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
- Motyw rodziny i domu w literaturze współczesnej. Omów problem na wybranych przykładach.
- Motyw miłości w literaturze polskiej u obcej. Omów problem, odwołując się do utworów z dowolnie wybranych epok.
- ,,Czułość serca’’. Na wybranych przykładach zaprezentuj różnorodność odmian liryki miłosnej.
- Szczęście-dar niebios czy wynik działania człowieka? Rozważ temat, odwołując się do wybranych utworów literackich z literatury polskiej o obcej.
- Tematyka żydowska w literaturze XIX i XX wieku. Odwołaj się do wybranych utworów literackich.
- Prześledź losy wybranego przedstawiciela pokolenia ’56 i zaprezentuj jego twórczość.
- Prześledź losy wybranego przedstawiciela pokolenia ’68 i zaprezentuj jego twórczość.
KORESPONDENCJA SZTUK
- Koncepcje piękna w literaturze. I architekturze. Analiza wybranych dzieł.
- Dzieło literackie a jego filmowa adaptacja. Przedstaw na wybranych przykładach.
- Pejzaż w literaturze i sztuce Młodej Polski. Przedstaw sposoby jego kreacji w oparciu o wybrane teksty kultury.
- Literackie i malarskie portrety kobiet. Na wybranych przykładach przedstaw funkcjonowanie tego motywu.
- Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach
- Przedstaw różnorodne funkcjonowanie motywu tańca we wskazanych przez ciebie utworach literackich i filmowych.
- Sztuka wobec niewyrażalnego. Symbol jako środek wyrazu w poezji i malarstwie(na wybranych przykładach)
- Zmieniać świat czy kontemplować jego tajemnice? Która z podstaw artysty wobec rzeczywistości jest Ci bliższa? W swoich rozważaniach możesz odwołać się do wybranych dzieł literackich i innych dzieł sztuki.
- Prowokatorzy w literaturze i sztuce. Przedstaw osoby, motywy, treści, formy.
- Koncepcje tragizmu i ich wyraz dramatyczny w teatrze antycznym, szekspirowskim i romantycznym. Omów temat odwołując się do dowolnie wybranych tekstów literackich i spektakli teatralnych.
- Dekadenci końca XIX i końca XX wieku. Porównaj sposób kreacji w różnych tekstach kultury.
- Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie (np. H. Sienkiewicz, i J. Matejko). Analiza porównawcza dzieł.
- Postacie władców w literaturze polskiej i na obrazach Matejki. Omów temat na wybranych przykładach.
- Różne sposoby ujęcia motywu vanitas w poezji i malarstwie XVI i XVII w. Przedstaw na wybranych przykładach.
- Codzienność i odświętność szlachecka w polskiej literaturze i sztuce XVI i XVII wieku. Rozwiń problem na wybranych przykładach.
- Różne ujęcia tematu powstawania styczniowego w literaturze i malarstwie XIX wieku (np. Orzeszkowa, Żeromski, Grottger, Gierymski). Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
- Jaki portret polskiego inteligenta wyłania się z literatury XX wieku i filmu? Odpowiedz analizując kreacje bohaterów w wybranych dziełach.
- Przywołując wybrane przykłady, rozważ role inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie.
- Dialog z tradycją romantyczną w literaturze XX wieku i filmie. Omów na wybranych przykładach.
- Język filmu i język literatury. Porównaj dzieło literackie i jego filmową adaptacje.
- Madonny polskie. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych tekstach kultury różnych epok.
- Przedstaw postacie twórców którzy realizowali się w co najmniej dwóch rożnych dziedzinach sztuki, np. S. Wyspiański, Witkacy, S. Mrozek.
- Literatura i muzyka. Zanalizuj wybrane teksty literackie, które stały się tekstami ballad i piosenek.
- Na wybranych przykładach scharakteryzuj zjawisko ,,polskiej szkoły filmowej’’ i określ jej związki z literaturą.
- Dramat minionych wieków w oczach twórców współczesnych. Omów na przykładach adaptacji teatralnych lub filmowych.
- Zaprezentuj funkcjonowanie postaci mitologicznych w wybranych dziełach literatury i sztuki.
- Odwołując się do wybranych przykładów literackich i filmowych, przedstaw funkcjonowanie motywu dziecka.
- Przedstaw funkcjonowanie motywu macierzyństwa w literaturze i sztuce.
- Fantastyka i realizm jako dwie metody opisywania świata. Oceń ich trafność na podstawie wybranych tekstów kultury.
JĘZYK:
- Na wybranych przykładach omów funkcje stylizacji środowiskowej w literaturze.
- Retoryka i jej funkcje w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
- Język uczniowski jako jedna z odmian gwary środowiskowej. Zrealizuj temat zbierając materiały w swojej szkole.
- Charakterystyczne cechy gwar środowiskowych – omów temat wykorzystując samodzielnie zgromadzony materiał.
- Zapożyczenia w języku staropolskim i współczesnym. Na wybranych przykładach dokonaj jego prezentacji i próby oceny.
- Stylizacja biblijna i jej funkcje w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
- Na wybranych przykładach scharakteryzuj językowe środki wyrażania emocji w literaturze rożnych epok.
- Perswazyjne funkcje języka w tekstach reklamowych. Dokonaj analizy przykładów.
- Literackie inspiracje w języku reklamy. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Przedstaw język internautów i na wybranych przykładach omów jego praktyczne zastosowanie.
- Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego. Odwołaj się do konkretnych przykładów.
- Porównaj język bohaterów literackich z pierwszej i drugiej połowy XX wieku.
- Omów język wybranych bohaterów literackich ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter.
- Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. Rozwiń temat, analizując przykłady.
- Omów pochodzenie nazw miejscowych Twojego regionu.
- Neologizmy i ich funkcje w twórczości rożnych autorów. Omów na wybranych przykładach.
- W jaki sposób współczesne przemiany cywilizacyjne i kulturowe odbijają się we frazeologii? Omów na przykładach.
- Na wybranych przykładach tekstów propagandowych omów zjawisko nowomody.
- Współczesne zapożyczenia angielskie. Omów sposoby adaptacji anglicyzmów i ustosunkuj się do zasadności ich wprowadzania do polszczyzny.
- Styl makaroniczny w piśmiennictwie i oratorstwie staropolskim. Na wybranych przykładach omów jego uwarunkowania kulturowe.